5 november 2024, Rotterdam
Mensen verdampen niet
Het Rotterdamse coalitieakkoord zegt: “In Rotterdam staan we open voor alle mensen. Onze gedeelde identiteit als Rotterdammer, dat is waar wij ons op richten, met respect voor de verschillen. De principes uit onze Grondwet en de beginselen van onze rechtsstaat zijn hierbij leidend. In één Rotterdam zijn allen één en worden allen gelijk behandeld.” Maar met het schrappen van de Bed-Bad-Brood-regeling voldoet het stadsbestuur niet meer aan deze toezegging! Het platform Rotterdam Verwelkomt Vluchtelingen roept het stadsbestuur op om zich aan zijn toezegging te houden en op te komen voor menselijkheid, ook voor mensen zonder verblijfspapieren.
Nederland heeft zich sinds 1961 verplicht te houden aan het Europees Sociaal Handvest. In 2014 oordeelde het Europees Comité voor Sociale Rechten van de Raad van Europa unaniem[1] dat Nederland het Europees Sociaal Handvest overtrad. Mensen zonder een geldige verblijfsvergunning moeten ten minste onderdak en voeding geboden worden om aan de norm voor menselijke waardigheid te voldoen.[2] En dat onvoorwaardelijk.
Rotterdam kende een aantal jaren de Bed-Bad-Brood-regeling, onder meer als resultaat van de Bed-Bad-Brood-campagne van de Pauluskerk van 2012 tot 2013.[3] Vanaf eind 2016 kwam deze regeling voor rekening van de gemeente.
Na de uitspraak van Europees Comité voor Sociale Rechten kwam pas in 2019 de Landelijke Vreemdelingen Voorziening (LVV) tot stand. Met vijf pilots, onder meer in Rotterdam. In strijd met voornoemde uitspraak werden aan opvang en begeleiding in de LVV voorwaarden gesteld. Zo moest elke deelnemer zich vooraf bereid verklaren mee te werkten aan terugkeer. Toch werd vanuit het Europees Comité voor Sociale Rechten geoordeeld dat vanwege de genomen maatregelen daarmee voldaan werd aan het Europees Sociaal Handvest.
Het aantal opvangplekken in Rotterdam werd vervolgens over de jaren teruggebracht van 110 (BBB) naar 70 (LVV) naar 45 (LVV nu). Nu wordt zelfs deze minimale en voorwaardelijke regeling afgeschaft. Omdat het rijk niet meer betaalt, zo staat in het coalitieakkoord.
Daarmee overtreedt Rotterdam de bindende bepalingen van het Europees Sociaal Handvest. Maar belangrijker nog, de gemeente Rotterdam heeft geen oog voor de menselijke waardigheid van een deel van haar bewoners. De gemeente Rotterdam voldoet niet aan de minimale vereisten voor overleving die nodig zijn als basis voor bestaan van ieder mens.
Bovendien heeft niemand er baat bij dat mensen in de illegaliteit verdwijnen. Mensen zullen op straat belanden en zich vooral bezig moeten houden met overleven. Zij hebben geen ruimte en energie meer om zelf te zoeken naar mogelijkheden voor terugkeer of actief te werken aan een ander voor hen duurzaam perspectief. Opvang is constructief. Het verlicht de druk op handhaving, op de gezondheidszorg en op andere gemeentelijke voorzieningen. Het voorkomt maatschappelijke overlast.
Zonder opvang zullen mensen in diepe armoede raken, gevangen in een mensonwaardige en uitzichtloze situatie zonder hoop op verbetering. De afschaffing van de regeling lost het probleem niet op, maar maakt het alleen maar erger. Mensen verdampen niet. Afsnijden van hulp leidt ontegenzeggelijk tot mensonterende situaties, gezondheidsproblemen en sociale onrust. Dat zal de gemeente uiteindelijk meer kosten dan het handhaven van een basisvoorziening voor opvang. Uit allerlei onderzoek blijkt steeds weer, dat de kosten van het mensen aan hun lot overlaten op straat per saldo drie tot vier keer hoger zijn dan die van opvang en begeleiding. Bovendien blijkt steeds weer, dat het inzetten op terugkeer en uitzettingen wensdenken is, omdat het in de praktijk vaak onuitvoerbaar blijkt.
De LVV regeling is er gekomen om te voldoen aan de minimale vereisten voor overleving die nodig zijn als basis voor bestaan van ieder mens. Ook het Hof van Justitie van de Europese Unie oordeelt in een recente uitspraak, dat opvang is geboden indien een ongedocumenteerde mens niet in staat is in zijn of haar basisbehoeften te voorzien.[4]
Door de regeling te stoppen overtreedt het gemeentebestuur zijn eigen toezegging dat we in Rotterdam openstaan voor alle mensen en dat de beginselen van de rechtsstaat leidend zijn.
Wij Rotterdammers (van 200 religieuze, maatschappelijke en culturele organisaties, verbonden in het platform Rotterdam Verwelkomt Vluchtelingen) vragen aan het stadsbestuur:
In Rotterdam een Bed-Bad-Brood (en Begeleiding)-regeling op te zetten voor mensen zonder papieren in kwetsbare situatie die afhankelijk zijn van de overheid en samen met hen te zoeken naar een duurzame bij hen passende oplossing. En dat zonder voorwaarden. Zo’n regeling is essentieel in het belang van hun waardigheid als mens en daar hebben ook zij recht op.
Platform Rotterdam verwelkomt Vluchtelingen
Het Platform Rotterdam verwelkomt Vluchtelingen pleit vanaf 2015 voor goede opvang en beleid om vluchtelingen ruimhartig welkom te heten in de stad en zet zich zelf ook hiervoor in.
Zie www.rotterdamverwelkomtvluchtelingen.nl voor de 200 betrokken organisaties.
Meer info: Ineke Palm, 0651111073 en Juan Heinsohn, 0643443983, coördinatoren.
Kerngroep Rotterdam Verwelkomt Vluchtelingen (Ineke Palm, Juan Heinsohn, Dick Couvee, Loes de Kleijn, Mimoun Kasmi, Patricia Ooms en Harold Schorren).
[1] Resolution ResChS(2015)1, n.a.v. een klacht van de Conference of European Churches.
[2] “122. The Committee observes, similarly, that the persons concerned by the current complaint undeniably find themselves at risk of serious irreparable harm to their life and human dignity when being excluded from access to shelter, food and clothing. It refers to its established case-law under the reporting procedure (see paragraphs 73, 106) and holds that access to food, water, as well as to such basic amenities as a safe place to sleep and clothes fulfilling the minimum requirements for survival in the prevailing weather conditions are necessary for the basic subsistence of any human being.
123. It considers that even within the framework of the current migration policy, less onerous means, namely to provide for the necessary emergency assistance while maintaining the other restrictions with regard to the position of migrants in an irregular situation, remain available to the Government with regard to the emergency treatment provided to those individuals, who have overstayed their legal entitlement to remain in the country. The Committee cannot accept the necessity of halting the provision of such basic emergency assistance as shelter, guaranteed under Article 13 as a subjective right, to individuals in a highly precarious situation.
144. In light of the Committee’s established case-law, shelter must be provided also to adult migrants in an irregular situation, even when they are requested to leave the country and even though they may not require that long-term accommodation in a more permanent housing be offered to them. The Committee again refers to its findings above under Article 13§4 and reiterates that the right to shelter is closely connected to the human dignity of every person regardless of their residence status. It considers that the situation, on the basis of which a violation has been found under Article 13§4, also amounts to a violation of Article 31§2.”
[3] In 2012 bleek uit een peiling van Maurice de Hond dat 80 procent van de Rotterdammers vond dat vluchtelingen minstens recht hebben op bed bad brood.
[4]https://www.binnenlandsbestuur.nl/sociaal/uitspraak-hof-eu-mogelijk-gevolgen-voor-bed-bad-brood
Maatschappelijke organisaties (via Havensteder):
"Havensteder zet zich als woningcorporatie in voor het huisvesten van mensen die dit niet zelf kunnen organiseren en bieden hen een betaalbaar thuis. De huidige crisis in de opvang gaat ons dan ook zeer aan het hart. Dit is een gezamenlijke uitdaging, waar we samen voor staan, wij willen ons inzetten. voor betere samenwerking met de gemeentelijke diensten. Goede coördinatie zorgt voor een snellere toewijzing van woningen. Ook gezien extra instroom Oekraïners. Laten we daarnaast werk maken van de mogelijkheden om de gemeentelijke bouwopgave ten behoeve van betaalbare woningen te versnellen. En op zoek gaan naar locaties voor tijdelijke woningen. Daarom doen we dan ook een oproep aan de gemeente Rotterdam om samen (een) thuis te geven aan de statushouders."
Culturele organisaties (via Maas Theater en Dans):
"De hoeveelheid ondertekenaars van dit manifest maar ook het protest van afgelopen dinsdag laten zien hoeveel bereidheid er is in Rotterdam om gezamenlijk te zoeken naar oplossingen voor deze crisis. Veel organisaties, veel Rotterdammers zijn bereid om een steentje bij te dragen, zo ook de culturele sector. Maar we zien bij het college vooral onwil. Onwil om te doen wat er nu juist zo hard nodig is. In plaats daarvan wordt er alles aan gedaan om mensen buiten de stad te houden en wordt er selectief omgegaan met wie het wél of niet zou verdienen om opgevangen te worden. Wij vinden dat iedereen een menswaardige opvang verdiend. Het huidige beleid biedt geen oplossingen maar treft de mensen die al geraakt werden, alleen nog maar harder. We kunnen veel meer doen, we moeten veel meer doen. De kunst- en cultuursector is er voor iedereen in Rotterdam. We hebben een groot hart voor allen die zich in deze stad bevinden, het Maaspodium specifiek vooral ook voor de jeugd en jongeren. We hopen door het ondertekenen van het manifest het college het beleid wil heroverwegen en roepen op voor meer gelijkwaardigheid. Deze tijd vraagt om een menselijke benadering in plaats van vast te houden aan cijfertjes en quota."
Actievoerders (via vertegenwoordiger nachtprotest stadhuis):
"De afgelopen twee weken hebben er steeds drie mensen als protest de nacht doorgebracht voor het stadhuis. We wilden aan Rotterdam en met de name de raadsleden en wethouder laten zien dat we solidair zijn met de vluchtelingen in Ter Apel die in een mensonterende situatie ’verwelkomt’ worden in Nederland. Veel mensen reageerden positief op ons protest. Veel mensen leken samen met ons te voelen dat we allang door een ondergrens van menselijkheid zijn gegaan. Rotterdam kan én moet veel meer doen voor structurele opvang voor vluchtelingen. Die verantwoordelijk hebben we te nemen als stad."
De ondertekenaars van het manifest vinden dat er best een tandje bij kan en geven aan dat zij daarbij graag willen helpen. De wethouder bleef star vasthouden aan het quotum. We zullen terugkomen en de stem vanuit de Rotterdamse samenleving om een menselijker beleid voor vluchtelingen, blijven laten horen. Deze coalitie-afspraak over het quotum moet worden opengebroken.
Het manifest is te vinden op de website hieronder, Rotterdamse organisaties die willen aansluiten, zijn welkom. http://www.rotterdamverwelkomtvluchtelingen.com/
- Alle Afghanen die zich ingezet hebben voor de Nederlandse vredesmissies - met hun gezinnen - zo snel mogelijk veilig evacueren naar Nederland.
- Met spoed een humaner asielbeleid formuleren om vluchtelingen uit Afghanistan en aan de randen van Europa bescherming te bieden en in Nederland asiel te verlenen. Onder meer op de Griekse eilanden waar tienduizenden Afghanen vast zitten.
- Ongedocumenteerde en uitgeprocedeerde Afghanen voor onbepaalde tijd niet terug sturen.
- Afghanistan erkennen als onveilig land zodat mensen in principe asiel krijgen.
- Een snelle evacuatie van alle vluchtelingen op Lesbos naar het Griekse vasteland en andere lidstaten van Europa zodat ze eindelijk een veilig, menswaardig onderkomen krijgen.
- Onmiddellijke opvang van 1000 vluchtelingen waaronder 500 alleenreizende minderjarigen in Nederland.
- Rana Orhan, initiatiefnemer
- Ahmad al Sadeq, cultureel mediator Lesbos en Syrische vluchteling
- Mirjam Huisman, directeur-bestuurder VluchtelingenWerk Zuidwest-Nederland
- Anneke Kreemers, voormalige arts Lesbos
- Anne Kooiman, docent Social Work, Hogeschool Rotterdam
- Willem Schinkel, filosoof en socioloog, Erasmus Universiteit
- Christopher Blok, woordkunstenaar
- Léonie Janssen, namens Jonge Democraten Rotterdam, Jonge Socialisten Rijnmond, ROOD Rotterdam, DWARS Rotterdam-Rijnmond, Jongerenbeweging Oppositie, NIYA - NIDA Young Adults en PINK Zuid-Holland
- Dyar, SOS Moria
- Omar Nouitali en Ahmed Aziz, Syrische muzikanten
Ineke Palm, mede-initiatiefnemer van het festival namens Rotterdam Verwelkomt Vluchtelingen, waar SP-Rotterdam deel van uitmaakt, blikt tevreden terug: 'In het normale dagelijkse leven komen we elkaar misschien niet zo snel tegen, maar vandaag ontmoeten we elkaar en genieten we samen. Daarom ben ik hoopvol dat we samen aan onze mooie stad kunnen blijven bouwen.'
Hieronder een sfeerimpessie in foto's en wellicht tot volgend jaar!
Meer verhalen van bezoekers via het Facebookbericht van Ineke Palm.
Muziek uit Syrië...
...en uit Ethiopië...
... en Chili...
Stadsdichter Derek Otte schreef speciaal voor de gelegenheid een gedicht...
... dat werd voorgedragen door dichter Edwin de Voigt, die ook eigen werk las...
gevolgd door een van de Dichters voor Vrede, Jana Beranova.
Syrische poëzie van Adnan Alaoda...
... en een column van Carrie.
Een djembe-workshop voor de kleinsten...
... en theater van Formaat voor iedereen!
Rotterdam Verwelkomt Vluchtelingen
Wereldwijd zijn nu 60 miljoen mensen op de vlucht voor oorlog en onderdrukking. De beelden van kinderen op wrakke boten in de Middellandse zee of aangespoeld op een Turks strand rakeniedereen. Duizenden vluchtelingen kwamen al om het leven op weg naar Europa.
Europa, Nederland en Rotterdam moeten meer doen om deze mensen te helpen. We kunnen niet blijven praten over hoeveel vluchtelingen we kunnen en willen opnemen. De oorlog is al lang geen oorlog meer in verre landen. De slachtoffers staan ook bij ons op de stoep en hebben hulp nodig. Ze hebben daar ook recht op. Dat hebben we in 1948 al vastgelegd in de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens. Het is onze plicht om onze deuren te openen voor mensen die vervolgd worden en verdreven zijn. Niemand verlaat zomaar huis en haard, met achterlaten van alles wat dierbaar is.
Het stadsbestuur heeft zich bereid getoond om vluchtelingen op te vangen in onze stad. Wij, Rotterdammers en Rotterdamse instellingen en organisaties willen ons inzetten en pleiten voor goede opvang en beleid om vluchtelingen ruimhartig welkom te heten. Vluchtelingen zijn mensen met kennis, ervaring en talenten en verdienen de ruimte en zonodig scholing of andere ontwikkelings-mogelijkheden om een positieve bijdrage te kunnen leveren aan de samenleving.
Wij hechten er aan om duidelijk te maken dat de nieuwkomers en alle Rotterdammers zich in onze stad veilig moeten kunnen voelen, ieder met zijn of haar religieuze of levensbeschouwelijke achtergrond en levenspraktijk.
Wij, burgers van Rotterdam, willen op onze beurt ook een steentje bijdragen om de vluchtelingen welkom te heten. We willen helpen waar nodig, met vrijwilligerswerk, geld en goederen.
Initiatiefnemers:
· Diaconaal Centrum Pauluskerk Rotterdam
· ROS, Rotterdams ongedocumenteerden Steunpunt
· Stichting Mara
· Samen010
· SPIOR, stichting Platform Islamitische Organisaties Rijnmond
· Convent der Kerken
· Liberaal Joodse Gemeente
· Centrale Stuurgroep Protestante Kerken in Groot Rotterdam (PKN)
· RK Parochiefederaties Rechter Maasoever
· RK Vicariaat Ommoord-Zevenkamp
· Platform Levensbeschouwelijke & Religieuze Organisaties Rotterdam
· Humanistisch Verbond, afdeling Rotterdam
· SKIN-Rotterdam, Samen Kerk in Nederland
· Coalitie Rotterdammers voor Mekaar
· Stichting In Dialoog/Dag van de dialoog Rotterdam
· Vluchtelingenwerk Maasdelta
· Advokatenkollektief Rotterdam
· PBR, Platform Buitenlanders Rijnmond
· FNV Rotterdam
· ROSA, rotterdamse sociale alliantie
· De Nieuwe Universiteit Rotterdam
· Dona Daria, Kenniscentrum Emancipatie
· TOS, Thuis op Straat
· Wilskracht Werkt
· Krachtvrouwen Oude Westen
· Rotterdam United
· Chileense gemeenschap Rotterdam
· Voice of Afghan Woman
· Jasmijnplein, solidariteitsplein voor Syrië
· Casa Tiberias
· Koerdische Volksstichting Rotterdam
· Vereniging Ettaouhid
· Platform INS
· SKVR, Stichting Kunstzinnige Vorming Rotterdam
· Maas theater en dans
· WMDC/Grounds
· Formaat, Werkplaats voor Participatief Drama
· Arab Camera Festival
· Acteursgroep Wunderbaum
· Sander de Kramer, tv-presentator KRO De Wandeling
· Carrie
· Willem Schinkel, bijzonder hoogleraar sociale theorie, Erasmus Universiteit Rotterdam
· Johan P. Mackenbach, hoogleraar maatschappelijke gezondheidszorg, Erasmus MC
· Henk Oosterling, filosoof EUR, directeur Rotterdam Vakmanstad
· Alex Burdorf, hoogleraar Volksgezondheid Erasmus MC
· Bas Kwakman, directeur Poetry international
· Jules Deelder, nachtburgemeester
· Jana Beranová, voormalig stadsdichter
· Jeroen Naaktgeboren, voormalig stadsdichter
· Rien Vroegindeweij, dichter
· Marco Nijmeijer, dichter
· Maura Nijmeijer, kunstenaar
· Daniël Dee, voormalig stadsdichter
· Nico Haasbroek
· SP Rotterdam
· CU-SGP Rotterdam
· PvdA Rotterdam
· NIDA Rotterdam
· D66 Rotterdam
· GroenLinks Rotterdam
· CDA Rotterdam
· PvdD Rotterdam
Burgemeester Aboutaleb nam het manifest 'Rotterdam verwelkomt Vluchtelingen' in ontvangst van Dick Couvee (dominee Pauluskerk)
De organisaties, verenigd in 'Rotterdam verwelkomt vluchtelingen', zijn van mening dat deze mensen de ruimte verdienen om tot rust te komen. Alleen dan kunnen zij vervolgens een positieve bijdrage leveren aan de samenleving.
Burak Yildiz (Nieuwe Universiteit) las een vlammend betoog tegen xenofobie voor namens de studenten
Na de eerste berichten over de grote vluchtelingenstromen hebben verschillende maatschappelijke en politieke organisaties het voortouw genomen om deze mensen welkom te heten in Rotterdam. Onder de noemer 'Rotterdam verwelkomt Vluchtelingen' zijn praktische hulpinitiatieven in de stad gebundeld. Onderdeel van de samenwerking is het vergroten van de betrokkenheid van de Rotterdammers door middel van een manifest, inmiddels ondertekend door meer dan veertig organisaties en tientallen bekende Rotterdammers. De bekendste (voormalige) vluchteling van Rotterdam, dichter Jana Beranová, las een ontroerend gedicht voor
Tijdens de overhandiging van het manifest werd ook de site rotterdamverwelkomtvluchtelingen.nl gelanceerd. Hierop zijn alle hulpinitiatieven gebundeld. Hier is ook het manifest te vinden met de uitnodiging aan alle Rotterdammers om dit statement te ondertekenen.